Αυτή είναι μια από εκείνες τις συνταγές με μεγάλη εισαγωγή. Πηγαίνετε κατευθείαν στη συνταγή αν δεν έχετε όρεξη να διαβάσετε όλο αυτό, αλλά συγχωρέστε με. Αυτή η συνταγή αξίζει μια εισαγωγή. Η “Πορτοκαλοπίτα” είναι μια ελληνική πίτα πορτοκαλιού που φτιάχνεται με φύλλο, κρέμα με βάση το γιαούρτι και φυσικά, πορτοκάλια. Υπάρχουν τόσες πολλές συνταγές και τόσες πολλές μέθοδοι παρασκευής. Κάποιοι διπλώνουν τα φύλλα, άλλοι τα συνθλίβουν σε κομμάτια. Ορισμένοι φτιάχνουν την κρέμα με γάλα, άλλοι με γιαούρτι. Ό,τι κι αν κάνετε, το τελικό αποτέλεσμα πρέπει να είναι μια ελαφριά, αέρινη, αφράτη νοστιμιά με την έντονη γεύση του πορτοκαλιού.
Αυτό το γλυκό δεν αποτελεί μέρος της κυπριακής παράδοσης. Έτσι, δεν μεγάλωσα τρώγοντας “πορτοκαλόπιτα”. Η πρώτη φορά που δοκίμασα κάτι παρόμοιο ήταν πριν από περισσότερα από 10 χρόνια στο ελληνικό νησί της Πάρου, ένα μέρος πολύ κοντά στην καρδιά μου. Πήγα με την αδελφή μου και τα παιδιά της στο αγαπημένο μας εστιατόριο “Barbarossa” για μια ψαροφαγία, για να τρελλαθούμε στο τέλος από το ” Ακορντεόν”, ένα καταπληκτικό γλυκό που έφτιαξε η “θεία” Μαρκέλα. Αυτή η θεϊκή συνταγή στο πιάτο ήταν φτιαγμένη με φύλλο και κρέμα, αλλά ήταν περισσότερο μια “λεμονόπιτα”. Γλύψαμε το πιάτο και ζητήσαμε κι άλλο, οπότε ο Ευγένης (ο ιδιοκτήτης) μας σύστησε στην υπέροχη θεία του. Ξέραμε ότι ήταν απίθανο, αλλά τολμήσαμε να ζητήσουμε τη συνταγή. Προς μεγάλη μας έκπληξη η καταπληκτική “θεία” Μαρκέλα είπε ότι θα ήταν ευτυχής να μοιραστεί τα μυστικά της μαζί μας, αν περνούσαμε την επόμενη μέρα που δεν θα ήταν τόσο απασχολημένη. Κι έτσι κάναμε. “θεία” Μαρκέλα κράτησε την υπόσχεσή της και όχι μόνο μας έδωσε τη συνταγή, αλλά είχε την καλοσύνη να καθίσει μαζί μας και να μας εξηγήσει πίνοντας έναν καφέ πώς δίπλωσε το φύλλο σαν “ακορντεόν” για να φτιάξει αυτό το επιδόρπιο. Έψησα το ακορντεόν της αρκετές φορές και πάντα ήταν υπέροχο, σιροπιαστό και νόστιμο. Αν και, πρέπει να πω, ποτέ δεν δίπλωσα το φύλλο ακριβώς όπως έκανε εκείνη, έτσι ώστε κάθε μικρή πτυχή να γεμίζει με την παραδεισένια, αψιά κρέμα. Μια μέρα, σε ένα εστιατόριο στην Κύπρο αυτή τη φορά, δοκίμασα “πορτοκαλόπιτα”. Ήταν έρωτας με την πρώτη μπουκιά! Έπρεπε να την φτιάξω. Δυστυχώς ο ιδιοκτήτης δεν ήταν πολύ πρόθυμος να μοιραστεί τα μυστικά του. Αλλά η “Πορτοκαλοπίτα” του είχε τόσες πολλές ομοιότητες με το “ακορντεόν” της θείας Μαρκέλας, που ήξερα ότι είχα ένα καλό σημείο εκκίνησης. Άρχισα να ερευνώ την “πορτοκαλόπιτα” πριν από περίπου δύο μήνες, όταν είδα μια ανάρτηση του David Leibowitz στο Instagram από το ταξίδι του στην Ελλάδα και τα νησιά. Ήταν αυτή η φανταστική κορυφαία λήψη ενός τεράστιου, λαχταριστού κομματιού πορτοκαλοπίτας. Δοκίμασα ΠΟΛΛΕΣ συνταγές και παραλλαγές. Η σπουδαία ελληνίδα σεφ Αργυρώ Μπαρμπαρίγου φτιάχνει πορτοκαλοπίτα με μαρμελάδα πορτοκάλι, ο νικητής του ελληνικού masterchef Άκης Πετρετζίκης φτιάχνει τη δική του βράζοντας ένα ολόκληρο πορτοκάλι και στη συνέχεια αναμειγνύοντάς το στην κρέμα, κάποιοι food bloggers φτιάχνουν κρέμα με βάση το γάλα, άλλοι χρησιμοποιούν γιαούρτι. Δοκίμασα τα πάντα. Δοκίμασα να το φτιάξω με γάλα, αλλά μου άρεσε η οξύτητα και η κρεμώδης γεύση του γιαουρτιού. Εξάλλου, ποια είμαι εγώ για να αμφισβητήσω την πρόταση της θείας Μαρκέλα. Δοκίμασα να βράσω ένα ολόκληρο πορτοκάλι, το οποίο έδωσε υπέροχη γεύση, αλλά αισθάνθηκα ότι πήρε λίγη από την αφράτη και αέρινη υφή αυτής της πίτας. Για να μην τα πολυλογώ, τελικά ακολούθησα τις οδηγίες της θείας Μαρκέλας. Χρησιμοποίησε μια αναλογία περισσότερου γιαουρτιού και αυγών από τη μέση συνταγή της πορτοκαλοπίτας, η οποία κάνει το επιδόρπιο πιο κρεμώδες. Πρόσθεσα χυμό πορτοκαλιού στη βάση της κρέμας για να την κάνω πιο πορτοκαλένια. Έσπασα το φύλλο αντί να το διπλώσω για ευκολία και λειτουργεί μια χαρά. Άφησα το δίπλωμα στα έμπειρα χέρια της θείας Μαρκέλας. Και παρόλο που έχω γράψει μια τόσο μεγάλη εισαγωγή για αυτή τη συνταγή, η διαδικασία παρασκευής αυτού του γλυκού είναι πολύ απλή, εύκολη και γρήγορη.
Ορίστε λοιπόν. Επιτέλους έφτασα στη δική μου εκδοχή της Πορτοκαλοπίτας. Είναι ελαφριά, αφράτη, σιροπιαστή, πορτοκαλένια, όπως ακριβώς πρέπει να είναι αυτό το υπέροχο επιδόρπιο. Αν υπάρχει μία στο εκατομμύριο πιθανότητα να το διαβάζει αυτό η θεία Μαρκέλα, “ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ”!
“Πορτοκαλόπιτα” – Ελληνική πιτα πορτοκαλιού
ΥΛΙΚΑ
Για την πίτα:
- 450 γρ. φύλλο
- 4 αυγά
- 1 φλ. ζάχαρη
- 3 κ. σ. ξύσμα πορτοκαλιού, περίπου 5 μέτρια-μεγάλα πορτοκάλια.
- ½ φλ. χυμό πορτοκαλιού
- 1 φλ. ηλιέλαιο, ή άλλο φυτικό έλαιο με ήπια γεύση
- 1 φλ. και 2 κ. σ. 300 γρ. γιαούρτι, στραγγιστό
- 2 κ. γ. εκχύλισμα βανίλιας
- ¼ κ. γ. αλάτι
- 1 κ. σ. συν ½ κ. γ. μπέικιν πάουντερ, (20 γρ.)
Για το σιρόπι:
- 1 ½ φλ. νερό
- 1 ½ φλ. χυμό πορτοκαλιού
- 2 φλ. ζάχαρη
- 1 ξυλάκι κανέλας
ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ
- Πρώτα φτιάχνουμε το σιρόπι αναμειγνύοντας όλα τα υλικά μαζί σε μια κατσαρόλα. Αφήνουμε να πάρει βράση, χαμηλώνουμε τη φωτιά στο μέτριο και σιγοβράζουμε χωρίς κάλυψη για 15 λεπτά. Αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει εντελώς. Το μεταφέρουμε στο ψυγείο μέχρι να το χρειαστούμε.
- Στη συνέχεια πρέπει να στεγνώσουμε το φύλλο. Ορισμένες συνταγές προτείνουν να αφήσουμε το φύλλο μαλακό όπως είναι, αλλά θεωρώ ότι ο μόνος τρόπος για να κατανέμεται ομοιόμορφα η κρέμα είναι να στεγνώσουμε τα φύλλα. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε με δύο τρόπους. Μπορούμε να χωρίσουμε τα κομμάτια των φύλλων και να τα τοποθετήσουμε ένα-ένα σε ένα τραπέζι για να στεγνώσουν. Αυτό μπορεί να διαρκέσει από 10 λεπτά έως 6 ώρες. Ειδικά αν ο καιρός είναι υγρός. Μερικές φορές τα αφήνω στον πάγκο της κουζίνας μου όλη τη νύχτα. Αν όμως βιαζόμαστε, μπορούμε να τα στεγνώσουμε ένα προς ένα σε φούρνο 100° C, για 10 λεπτά. Αφού στεγνώσουν τα φύλλα μας, τα θρυμματίζουμε με τα χέρια μας σε μικρά ανομοιόμορφα κομμάτια. Τα βάζουμε σε ένα μπολ μέχρι να τα χρειαστούμε.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180° C. Χτυπάμε τα αυγά και τη ζάχαρη στον κάδο του μίξερ μέχρι να αφρατέψουν. Προσθέτουμε το χυμό πορτοκαλιού, το ξύσμα πορτοκαλιού, το λάδι, το γιαούρτι, τη βανίλια και το αλάτι. Χτυπάμε μέχρι να ενωθούν τα υλικά. Προσθέτουμε το μπέικιν πάουντερ και χτυπάμε ελαφρά για να αναμειχθούν.
- Αλείφουμε ένα ταψί 23 x 33 cm με ηλιέλαιο. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα ταψί για την “Πορτοκαλοπίτα” μας. Θεωρώ ότι ένα γυάλινο ή κεραμικό ταψί δεν κατανέμει τη θερμότητα τόσο γρήγορα και ομοιόμορφα όσο ένα μεταλλικό και αυτό μπορεί να αφήσει την πίτα μας άψητη στο κέντρο ή να μην είναι τόσο αφράτη όσο οι άκρες της.
- Αδειάζουμε το μείγμα κρέμας σε ένα μεγάλο μπολ. Παίρνουμε μια χούφτα θρυμματισμένο φύλλο και το ρίχνουμε στο μπολ με την κρέμα. Διπλώνουμε μέσα στην κρέμα γάλακτος, φροντίζοντας να μην κολλήσουν τα κομμάτια του φύλλου μεταξύ τους και η κρέμα γάλακτος να είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη. Δε βάζουμε όλο το θρυμματισμένο φύλλο μέσα στην κρέμα με τη μία. Το κάνουμε αυτό σε αρκετές δόσεις.
- Απλώνουμε το μείγμα στο προετοιμασμένο ταψί. Αν θέλουμε να διακοσμήσουμε με φέτες πορτοκαλιού, αυτές πρέπει να είναι πολύ – πολύ λεπτές (πάχος 1 mm το πολύ). Μπορούμε επίσης να αφήσουμε την πίτα σκέτη και να διακοσμήσουμε με φέτες πορτοκαλιού πριν το σερβίρισμα. Προσωπικά, μου αρέσει πολύ το αποτέλεσμα του ψημένου πορτοκαλιού.
- Ψήνουμε την πίτα για 30 λεπτά μέχρι να ροδίσει. Χαμηλώνουμε το φούρνο στους 160° C, σκεπάζουμε την πίτα χαλαρά με αλουμινόχαρτο για να μην καεί (το κάνουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, προσπαθώντας να μην βγάλουμε την πίτα από το φούρνο). Ψήνουμε 15 λεπτά ακόμη. Τεστάρουμε το ψήσιμο με ένα σουβλάκι στο κέντρο της πίτας που πρέπει να βγαίνει καθαρό.
- Μόλις βγει από το φούρνο, περιχύνουμε την καυτή πορτοκαλοπίτα με το κρύο σιρόπι. Μπορεί να φαίνεται πολύ, αλλά δεν είναι. Η πίτα θα τα απορροφήσει όλα τελικά και θα γίνει αυτή η πραγματικά υγρή, γλυκιά, απολύτως υπέροχη πίτα με μικροσκοπικές τσέπες γεμάτες με πορτοκαλί σιρόπι. Την αφήνουμε να κρυώσει εντελώς πριν τη κόψουμε σε φέτες και τη σερβίρουμε σκέτη ή με μια κουταλιά παγωτό βανίλια ή μαστίχα. Είναι θεϊκή!
